Czym są haluksy?
Haluksy to deformacja pierwszego stawu śródstopno-paliczkowego, w której paluch, czyli duży palec stopy, odchyla się w kierunku pozostałych palców. W efekcie dochodzi do powstania charakterystycznego guza, który może powodować ból i dyskomfort. Przyczyną tej deformacji jest zazwyczaj osłabienie struktury więzadeł i mięśni stopy, co prowadzi do nieprawidłowego rozkładu obciążeń podczas chodzenia. Choć czynniki genetyczne odgrywają istotną rolę, to noszenie niewłaściwego obuwia, zwłaszcza butów na wysokim obcasie i o wąskich czubkach, zwiększa ryzyko wystąpienia haluksów.
Objawy haluksów
Pierwszym i najbardziej widocznym objawem haluksów jest deformacja stopy, którą można łatwo zauważyć gołym okiem. Poza tym pacjenci często zgłaszają:
- Ból i dyskomfort – ból najczęściej lokalizuje się w okolicy guza, zwłaszcza podczas chodzenia i noszenia butów. Może również promieniować wgłąb stopy.
- Stan zapalny i obrzęk – okolica guza może być zaczerwieniona, obrzęknięta i wrażliwa na dotyk.
- Ograniczenie ruchomości palca – w zaawansowanych przypadkach ruchomość dużego palca może być znacznie ograniczona, co utrudnia codzienne funkcjonowanie.
- Zaburzenia chodu – deformacja stopy prowadzi do zmiany wzorca chodu, co z kolei może wywoływać bóle w innych częściach stopy, a nawet w kolanach, biodrach czy kręgosłupie.
Leczenie pozaoperacyjne
W przypadku haluksów leczenie pozaoperacyjne jest zazwyczaj stosowane w początkowych stadiach choroby, gdy deformacja nie jest jeszcze bardzo zaawansowana, a objawy bólowe nie są zbyt nasilone. Główne metody leczenia pozaoperacyjnego obejmują:
- Zmiana obuwia – noszenie szerokich, wygodnych butów o niskim obcasie jest kluczowe w zmniejszeniu ucisku na stopy i ograniczeniu postępu deformacji. Buty powinny zapewniać odpowiednią przestrzeń dla palców, co zmniejszy nacisk na haluksa.
- Fizjoterapia – ćwiczenia wzmacniające mięśnie stopy, rozciągające oraz terapia manualna mogą pomóc w zmniejszeniu dolegliwości bólowych i poprawie funkcji stopy.
- Leczenie farmakologiczne – w przypadku silnego bólu stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które pomagają zmniejszyć ból i stan zapalny.
Operacja haluksów
W zaawansowanych przypadkach, gdy leczenie pozaoperacyjne nie przynosi oczekiwanych rezultatów, konieczna może okazać się operacja haluksów. Istnieje kilka różnych metod operacyjnych, które dobiera się w zależności od stopnia zaawansowania deformacji oraz indywidualnych potrzeb pacjenta.
- Osteotomia – to najczęściej stosowana metoda, polegająca na przecięciu kości śródstopia lub paliczka i ustawieniu ich w prawidłowej pozycji. Następnie kości stabilizuje się za pomocą śrub lub płytek. Osteotomia może być wykonana na różnych poziomach kości, w zależności od potrzeb korekcji.
- Artrodeza – w niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy staw śródstopno-paliczkowy jest silnie uszkodzony, może być konieczne przeprowadzenie artrodezy, czyli usztywnienia stawu. Taka operacja haluksów polega na złączeniu kości stopy w taki sposób, aby uzyskać stabilność, ale kosztem ruchomości stawu.
Przebieg operacji haluksów
Operacja haluksów przeprowadzana jest zazwyczaj w znieczuleniu podpajęczynówkowym, co oznacza, że pacjent jest świadomy, ale nie odczuwa bólu w operowanej kończynie. W zależności od wybranej metody zabieg może trwać od 30 minut do kilku godzin. Po operacji pacjent zwykle pozostaje w szpitalu na obserwacji przez 1-2 dni.
Więcej informacji pod adresem: www.cmmedicum.com/leczenie-operacyjne/chirurgia-stopy/operacje-palucha-koslawego-operacje-haluksow/
Rehabilitacja po operacji haluksów
Okres rekonwalescencji po operacji haluksów zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj przeprowadzonego zabiegu, stopień zaawansowania deformacji przed operacją oraz ogólny stan zdrowia pacjenta. Ogólnie jednak można wyróżnić kilka kluczowych etapów rehabilitacji:
- Pierwsze dni po operacji – w tym czasie kluczowe jest unikanie obciążania operowanej kończyny. Pacjent powinien stosować specjalne obuwie ortopedyczne, które odciąża przednią część stopy i umożliwia bezpieczne poruszanie się.
- Pierwsze tygodnie po operacji – w tym okresie stopa jest zazwyczaj unieruchomiona w specjalnym bucie, aby zapewnić prawidłowe gojenie się kości. Pacjent powinien kontynuować unikanie obciążania kończyny oraz regularnie kontrolować stan rany.
- Fizjoterapia – czas rozpoczęcia rehabilitacji po operacji uzależniony jest od przeprowadzonego zabiegu. Rehabilitacja ma na celu m. in.: przywrócenie mobilności stopie, uruchomienie blizn pooperacyjnych oraz pomoc Pacjentowi w powrocie do aktywności sprzed operacji.
- Powrót do pełnej aktywności – pełny powrót do normalnej aktywności fizycznej może zająć od kilku miesięcy do nawet pół roku, w zależności od rodzaju zabiegu i postępów w rehabilitacji. Pacjent powinien unikać obciążania stopy przez dłuższy czas oraz stopniowo zwiększać intensywność aktywności.
Podsumowanie
Haluksy to powszechny problem ortopedyczny, który może znacząco wpłynąć na jakość życia pacjenta. Choć istnieje wiele metod leczenia pozaoperacyjnego, w zaawansowanych przypadkach konieczna może być operacja haluksów. Nowoczesne techniki chirurgiczne oraz odpowiednia rehabilitacja pozwalają na skuteczne usunięcie deformacji i poprawę komfortu życia pacjentów. Ważne jest, aby odpowiednio wcześnie skonsultować się z ortopedą, aby dobrać najlepszą metodę leczenia i uniknąć poważniejszych komplikacji.
Materiał partnera.
