Trochę historii
Początki Międzynarodowego Dnia Kobiet wywodzą się z ruchów robotniczych w Ameryce Północnej i Europie. Pierwsze obchody Narodowego Dnia Kobiet odbyły się 28 lutego 1909 r. w Stanach Zjednoczonych po zamieszkach i strajkach kobiet w Nowym Jorku. Zapoczątkowała je Socjalistyczna Partia Ameryki. Jest to więc socjalistyczne, a nie komunistyczne święto.
Oficjalnie Międzynarodowy Dzień Kobiet ustanowiono w 1910 roku. Tego roku Międzynarodówka Socjalistyczna w Kopenhadze zdecydowała, że Dzień Kobiet zostanie świętem międzynarodowym. Stało się to podczas konferencji, na którą przybyło ponad 100 pań z 17 krajów. Ustanowienie Dnia Kobiet zostało przyjęte w drodze anonimowego głosowania, jednak bez ustalenia dokładnej daty jego obchodów. Święto to miało służyć propagowaniu praw kobiet, które w początkach XX wieku apelowały o prawa wyborcze i równy z mężczyznami dostęp do życia publicznego, do kultury, oświaty, dostępu do powszechnej nauki i pracy zawodowej. Od tego czasu świętuje się go niemal w każdym zakątku kuli ziemskiej, w kilkudziesięciu krajach świata. W 1977 r. ONZ zachęciła wszystkie kraje członkowskie, by ustanowiły 8 marca dniem praw kobiet i pokoju na świecie.
Dzień Kobiet w PRL
W Polsce celebrowano to święto od 1924 roku. Organizowano wiece i akademie, mówiono o prawach kobiet i dzieci, higienie i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Jednak dzień ten zaczęto zauważać i obchodzić huczniej dopiero po drugiej wojnie światowej. Wtedy dzień ten stał się świętem państwowym, a przestał nim być dopiero w 1993 r. za rządów Hanny Suchockiej.
W latach 50-tych z okazji Dnia Kobiet w gazetach i pismach wzywano kobiety do czynnego działania na rzecz Polski Ludowej i budowania socjalizmu, do zakładania świetlic, walki z analfabetyzmem i alkoholizmem, przeprowadzania akcji na rzecz pokoju. Werbowano nowe członkinie do różnorodnych organizacji. Sposobów na celebrowanie Dnia Kobiet nie brakowało: zakładanie małych chlewni na 2,3 tuczniki, zbieranie odpadków użytkowych, wydajne patroszenie ryb. Według władz, najlepszym sposobem na świętowanie 8 marca była entuzjastyczna, pełna zapału praca.
***
Okres PRL-u to były ,,lata świetności” Dnia Kobiet. W PRL-u był to czas zebrań, apeli i wręczania prezentów. Świętowanie było wręcz obowiązkowe, a dzień ten obchodzono bardzo hucznie, zwłaszcza za dekady Edwarda Gierka, który publicznie często pokazywał się w towarzystwie pań. Świętowano w szkołach, urzędach, w zakładach pracy. Na wiecach i akademiach śpiewano piosenki na chwałę kobiet.
Panie były wręcz obcałowywane po rękach przez odświętnie ubranych mężczyzn. Najczęstszymi upominkami wręczanymi płci pięknej były goździki i bardziej luksusowe gerbery, rajstopy, kawa, a nawet mydło i ścierki kuchenne. Żadna pani nimi nie gardziła, gdyż w czasach kolejek i pustych półek te produkty stanowiły towar deficytowy. Ciekawostką jest, że obowiązkowe było pokwitowanie odebranych prezentów, a w niektórych zakładach za brak pokwitowania groziła kara dyscyplinarna. Można przyjąć, że rozdawano kobietom prezenty w myśl zasady: kwiatek, kawa, podpis. W latach siedemdziesiątych z okazji 8 marca panie dostawały też premie, niekiedy bony na towary niedostępne na co dzień w sklepach.
***
Wiele kobiet czekało na ten dzień. Mogły spędzić czas przy domowych specjałach, ciastku, kawie, winie i poczuć się szczególnie ważne chociaż przez kilka godzin. Niestety, w wielu przypadkach dotyczyło to tylko kobiet pracujących zawodowo. W związku z tym, że w pracy nie można było za bardzo wypić, mężczyźni z niecierpliwością czekali godziny piętnastej, by wtedy móc świętować na całego. Wracali do domu w bardzo dobrych humorach, a żona w dniu swojego święta stała w kuchni i gotowała obiad. Był to dla niej zwykły, a nie świąteczny dzień.
Dzień Kobiet w Polsce dziś
Wraz z odejściem PRL-u Dzień Kobiet stracił swój uroczysty charakter. Dziś jest okazją do zwrócenia uwagi na problemy kobiet z całego świata i podkreślenie ich roli. Obecnie w Polsce co roku 8 marca lub w okolicach tego dnia, środowiska feministyczne organizują w naszym kraju demonstracje upominające się o prawa kobiet.
Chociaż wiele osób uważa to święto za relikt minionej epoki, nadal jednak jest to doskonała okazja, by wyrazić szacunek, docenić kobiety i ich długą walkę o równouprawnienie.
