Matka abstrakcji
Klint była jedną z pierwszych artystek, które eksperymentowały z abstrakcją, dzięki czemu jej wkład w rozwój tego nurtu jest ogromny. Jej prace prezentują unikalne spojrzenie na świat, nasycone duchowym poszukiwaniem i zrozumieniem kosmicznych wzorców. Krytycy słusznie uważają, że jej prace powinny być bardziej uwzględniane w podręcznikach historii sztuki jako wczesne przykłady abstrakcji, które wyprzedziły nawet bardziej znanych artystów, takich jak Wassily Kandinsky, Piet Mondrian czy Kazimierz Malewicz.
Artystka urodziła się 26 października 1862 roku w zamożnej rodzinie na zamku Karlberg w gminie Solna. Zdecydowała się podjąć studia w szwedzkiej Akademii Sztuk Pięknych pomimo braku artystycznych tradycji w jej rodzinie. Była jedną z pierwszych kobiet w Szwecji dopuszczonych do studiowania w XIX wieku. Za wybitne osiągnięcia w nauce otrzymała dyplom z wyróżnieniem oraz własną pracownię w centrum Sztokholmu.
Życie Hilmy af Klint było nie tylko wyjątkowe ze względu na jej wkład w sztukę abstrakcyjną, ale także ze względu na jej pochodzenie i osiągnięcia osobiste w epoce, która nie zawsze była przychylna kobietom w dziedzinie sztuki i edukacji.
Obrazy z przyszłości
Hilma fascynowała się światem mistycyzmu i duchowości. Jej zainteresowanie zjawiskami paranormalnymi było kluczowym elementem jej życia i twórczości. Uważała się za medium oraz twierdziła, że ma kontakt ze zmarłymi. Te duchowe doświadczenia były głęboko zakorzenione w jej pracach artystycznych, które często zawierały symbole, figury i geometrię inspirowane mistycznymi przekonaniami i doświadczeniami. Rysowała i pisała będąc w transie podczas seansu spirytystycznego. Takie seanse organizowała regularnie w grupie „Pięciu”, którą współtworzyła.
Cykl „Świątynia”, składający się z 193 obrazów, jest jednym z najbardziej znaczących dzieł Hilmy af Klint. Ich stworzenie poprzedził rok medytacji i pogłębionej lektury. Jak przyznała w swoich wspomnieniach, dokładnie wiedziała, jak te pierwsze dzieła mają wyglądać, choć zupełnie nie rozumiała, co przedstawiają. Obrazy mierzyły od 0,5 do 3 metrów, a praca nad nimi wymagała ogromnego wysiłku fizycznego i psychicznego, co wyczerpało malarkę.
Świat nie był gotowy na uznanie jej sztuki
Hilma podejmowała próby kontaktu ze światem sztuki, zabiegała o uwagę Rudolfa Steinera, którego filozofia była jej bliska, ale świat nie był nią zainteresowany. Artystka zmarła tragicznie w wyniku obrażeń, których doznała podczas wypadku tramwajowego w 1944 roku. Nigdy nie wyszła za mąż, a swoje dzieła przekazała bratankowi z zastrzeżeniem dotyczącym wystawienia ich dopiero 20 lat po jej śmierci. Była przekonana, że dopiero wtedy uda się zrozumieć ich pełne znaczenie. Postrzegała swoją twórczość jako duchowe powołanie, naładowane znaczeniem w sposób, który większość ówczesnych osób z trudem pojmowała. Ograniczenie wystawienia prac publicznie pozwoliło na zgromadzenie i zachowanie jej dorobku artystycznego, a także na lepsze zrozumienie kontekstu i znaczenia jej twórczości. Jednak minęło o wiele więcej lat, zanim świat upomniał się o twórczość artystki. W 1970 r. spadkobiercy Klint bez powodzenia chcieli przekazać jej prace sztokholmskiemu Moderna Museet, to jednak odmówiło przyjęcia kolekcji. Twórczość Hilmy została odkryta i doceniona dzięki staraniom dalekiego krewnego i historyka sztuki, Åke’a Fanta w latach 80. XX wieku. Jego zaangażowanie w badania i promocję jej dzieł przyczyniło się do tego, że artystka stała się sensacją w świecie sztuki.
W 2018 roku odbyła się wielka wystawa obrazów Hilmy af Klint w Muzeum Guggenheima. Okazała się ona wielką sensacją, a jej frekwencja na wystawie była rekordowa.
Historia Hilmy af Klint pokazuje, jak czasem dzieła artystów mogą czekać wiele lat na swoje odkrycie i uznanie, ale gdy wreszcie są docenione, mogą zmienić sposób, w jaki postrzegamy historię sztuki i inspirują kolejne pokolenia twórców i miłośników sztuki. Jej wykształcenie i pochodzenie społeczne mogły być kluczowymi czynnikami, które umożliwiły jej rozwój artystyczny i eksperymentowanie z nowatorskimi technikami i tematami. Jednakże mimo tych przywilejów, af Klint musiała również stawić czoła wyzwaniom związanym z byciem kobietą w męskim świecie sztuki, co sprawia, że jej osiągnięcia są jeszcze bardziej godne podziwu.
W 2022 r. miała miejsce premiera filmu fabularnego pt. „Hilma”
Bibliografia
Cairns M., Hilma af Klint: A Biography by Julia Voss review – portrait of the painter as a mystic, 06.12.2022, https://www.theguardian.com/books/2022/dec/06/hilma-af-klint-a-biography-by-julia-voss-review-portrait-of-the-painter-as-a-mystic, dostęp: 07.05.2024.
Hilma af Klint – pionierka abstrakcjonizmu, 02.05.2022, https://szwedzkistolfilmowy.pl/hilma-af-klint-pionierka-abstrakcjonizmu/, dostęp: 07.05.2024.
Kaczmarek K., Hilma af Klint. Matka abstrakcji, 25.10.2019, https://niezlasztuka.net/o-sztuce/hilma-af-klint-matka-abstrakcji/, dostęp: 07.05.2024.
Więcej o sylwetkach kobiet znajdziecie tutaj.
