Wieś
Czarnorzeki to niewielka wieś położona w dolinie Czarnego Potoku, 12 km na północ od Krosna w województwie podkarpackim, Gmina Korczyna. Leży na wysokości około 500 m n.p.m., wśród uroczych skał z piaskowca, które obecnie objęte są ochroną, tworząc rezerwat przyrody Prządki im. prof. Henryka Świdzińskiego.
Pierwsze pisemne wzmianki o Czarnorzekach pochodzą z roku 1544 , kiedy to miejscowość należała do dziedziców Kamieńca. Dawniej nazywała się Wola Czarna, potem Czarny Potok, a później Czarnorzeki. Osadę zamieszkiwali Polacy oraz tzw. Zamieszańcy (rusińska grupa etnograficzna).
– 1544 rok nie jest to data lokacji wsi, powstała ona znacznie wcześniej. Ślady osadnictwa tu odkrytego pochodzą z okresu wczesnośredniowiecznego – opowiada Aleksandra Prugar, odpowiedzialna za funkcjonowanie Muzeum Ziemi Korczyńskiej.
Opis
Ks. Władysław Sarna w roku 1898 tak opisuje miejscowość:
“Wieś ta położona jest w trudno dostępnych, górzystych stronach. Graniczy od wschodu z Wolą Komborską i Wolą Jasienicką, od południa z Korczyną, od zachodu z Podzamczem odrzykońskiem, należącem do Korczyny i z Węglówką; od północy z Węglówka i Krasną. Od Korczyny oddaloną jest o 3.9, od Krosna o 4.5km. Czarnorzeki posiadają cerkiew drewnianą pod wezwaniem św. Dymitra, wybudowana w 1600 r. Mieszkańcy prawie w połowie rzym. kat., a w połowie greck. obrządku, trudnią się wyłamywaniem kamieni, wyrabianiem żarn, brusów i osełek”.
– Wieś pod względem geologicznym otaczają łańcuchy wzniesień, co stanowi o ich wyjątkowości. Jak wygląda to w liczbach : Sucha Góra 585 m n.p.m i Królewska Góra 555m n.p.m., na jej zboczach znajdują się sztolnie, gdzie bytują nietoperze. Prządki -rezerwat przyrody nieożywionej i Zamek Kamieniec. Na Suchej Górze znajduje się widoczny z daleka nadajnik radiowo-telewizyjny o wysokości 147 m – dodaje Aleksandra Prugar.
Do zamku prowadzi szlak turystyczny, który jest też szlakiem edukacyjnym. Największą atrakcją turystyczną są jednak „Prządki” – fantastyczne kształty skał – ostańców piaskowca ciężkowickiego, uformowane w ciągu wieków przez czynniki atmosferyczne, przyczyniły się do utworzenia 13-hektarowego rezerwatu przyrody „Prządki” im. prof. Henryka Świdzińskiego.
Legenda
– Legenda głosi, że są to kobiety – kasztelanki, zaklęte w głazy za karę, że przędły w święta. Położenie Czarnorzek o około 150 m wyżej ponad sąsiednie miejscowości sprawia, że klimat tutejszy różni się znacznie od okolicy – tłumaczy Aleksandra Prugar.
Olbrzymia ilość ostańców skalnych pozwoliła na wyeksponowanie ich części dla potrzeb trenujących w Czarnorzekach wspinaczy. Są to skały wydzielone w specjalnie przygotowanych sektorach, nie będące częścią rezerwatu przyrody, ale znajdujące się w jego pobliżu. W samym rezerwacie nie można się wspinać, ostańce skalne są objęte całkowitą ochroną. Niedawno miało miejsce otwarcie dróg wspinaczkowych, dzięki międzynarodowej współpracy Gminy Korczyna, mikroprojekt „Transgraniczny szlak turystyki wspinaczkowej”, którego partnerem wiodącym była Gmina Korczyna uzyskał dofinansowanie z Programu Interreg V-A Polska-Słowacja 2014-2020.
Kolejną atrakcją turystyczną jest też znajdująca się w Czarnorzekach wieża widokowa. Ogromną popularnością cieszą się także szlaki turystyczne, które możemy sobie dobrać do własnych umiejętności.
Miejsce
– Ale Czarnorzeki to nie tylko piękne miejsce pod względem przyrodniczym, to także bardzo bogata historia od kurhanów wczesnośredniowiecznych, poprzez Rusinów zamieszkujących wieś, po cmentarze wojenne na zboczach Suchej Góry i Królewskiej Góry – opowiada Aleksandra Prugar.
Każdy znajdzie tu coś dla siebie, bogactwo chronionych gatunków zarówno flory jak i fauny, urokliwe skały robiące ogromne wrażenie niezależnie od pory roku. Przekonajcie się sami.
Aleksandra Prugar – mieszkanka Czarnorzek, filolog polski, animator społeczno-kulturowy, instruktor GOK w Korczynie. Osoba odpowiedzialna z ramienia Gminnego Ośrodka Kultury w Korczynie za funkcjonowanie Muzeum Ziemi Korczyńskiej. Specjalizuje się w wyszukiwaniu informacji historycznych, pogłębianiu wiedzy historycznej o regionie. Redaktorka powstającej z inicjatywy społecznej „Kroniki Czarnorzek”.
Foto: Archiwum prywatne Aleksandry Prugar
Przewodnik wspinaczkowy, szlaki, trasa nartorolkowa do pobrania:
https://korczyna.pl/strona-3331-atrakcje.html
