Savoir-vivre
Wyrażenia savoir-vivre, którego nazwa pochodzi z języka francuskiego i w luźnym tłumaczeniu oznacza po prostu „wiedzę o życiu” lub „wiedzę, jak żyć”. Używamy go na ogół w celu opisania zbioru zasad, których powinniśmy przestrzegać w sytuacjach towarzyskich. Niektóre reguły pozostają identyczne, niezależnie od tego, czy mówimy o bardziej formalnych spotkaniach w grupie znajomych, czy sytuacjach o charakterze zawodowym, a niektóre wymagają od nas, abyśmy wzięli poprawkę na charakter zdarzenia lub nawet jego szczególny kontekst. Nie powinniśmy się jednak obawiać. Diabeł, który tkwi w szczegółach, jest na ogół mniej straszny, niż go malują i tak jest również w przypadku norm dotyczących zachowania. Większość z obowiązujących zasad na pewno rozumiemy podświadomie, jako zdroworozsądkowe. Mamy nadzieję, że poniższy artykuł pomoże nam zapamiętać te, które wypadły nam z głowy lub o których słyszymy po raz pierwszy.
O czym już wiemy i o czym powinniśmy pamiętać?
Wiele zaleceń savoir-vivre’u, które dobrze znamy z doświadczenia, znajduje swój użytek niezależnie od tego, czy mówimy o spotkaniu biznesowym, czy przyjęciu ze znajomymi. Duża część z nich dotyczy zasad dobrego zachowania przy stole. Pewne maniery były nam wpajane od dziecka – wiemy więc dobrze, żeby zasiadać do posiłku z czystymi rękami, siedzieć prosto, nie krzyżować nóg, nie podpierać łokci na stole oraz nie mówić z pełnymi ustami.
Młodsze pokolenie, wychowywane już w świecie nowych technologii z pewnością nie raz słyszało także o tym, żeby nie bawić się smartfonem podczas jedzenia. Dwudziesty pierwszy wiek jednak nam nie odpuszcza i biegnie swoim dynamicznym rytmem, więc od czasu do czasu zapominamy o tej zasadzie, znękani perspektywą tego, że umknie nam jakaś ważna informacja lub wiadomość. Mimo to, warto na czas wspólnego posiłku wyciszyć telefon, schować go do kieszeni i skupić się na towarzystwie. Gdy czekamy jednak na jakieś bardzo ważne połączenie lub wiadomość, powinniśmy z wyprzedzeniem wytłumaczyć tę sytuację gospodarzom oraz innym gościom, a gdy zajdzie taka konieczność, przeprosić za zamieszanie i odebrać telefon na zewnątrz, po odejściu od stołu.
Na co uważać podczas posiłku?
Niestety, przy stole natknąć możemy się również na sytuacje, które mogą sprawić nam więcej trudności i doprowadzić do niekomfortowych gaf, szczególnie w przypadku spotkań o bardziej formalnym charakterze. Jedna z nich, która czasem zdarza się nam w restauracji, dotyczy sztućców. Nieraz zadawaliśmy sobie po cichu pytanie, którego zestawu użyć do której potrawy i choć wielka polska powieść pozytywistyczna uczy nas, że łamanie podobnych zasad może przynieść nam niespodziewane korzyści, w większości sytuacji lepiej dostosować się do decorum.
Jeśli nie pamiętamy lub nigdy nie mieliśmy okazji nauczyć się odróżniać noża do ryb od noża do mięsa, pomoże nam zapamiętanie prostej reguły, zgodnie z którą do spożywania pierwszej potrawy wykorzystujemy pierwszy zestaw sztućców od zewnątrz, a do każdej następnej kolejny coraz bliżej środka. Żeby uniknąć nieporozumień z obsługą, pamiętajmy również o ułożeniu sztućców na talerzu – skrzyżowaniem sztućców komunikujemy przerwę w posiłku, zaś położeniem ich równolegle do siebie w pozycji „na godzinę piątą”, że zakończyliśmy jedzenie i można zabrać nasz talerz.
Serwetka
Kolejną kwestią, która może sprawić pewne trudności jest serwetka. Wielu z nas zdarza się, a to położyć ją obok talerza, a to włożyć za kołnierz, żeby uchronić koszulę przed zabrudzeniem. Tymczasem, jej faktyczne miejsce znajduje się na kolanach. Obok talerza, po jego lewej stronie, kładziemy ją dopiero wstając od stołu. Warto wspomnieć tutaj również o położeniu torebki – zagadnieniu problematycznym dla kobiet. Jedna ze szkół wskazuje na możliwość ułożenia jej na siedzeniu, między nami a oparciem. Rozwiązanie to może być jednak niekomfortowe podczas dłuższych posiłków. Z pomocą przychodzi tutaj właśnie serwetka, którą przykryć można ułożoną uprzednio na kolanach torebkę.
Również podczas samego spożywania posiłku powinniśmy mieć na uwadze parę niewielkich, acz istotnych zaleceń. Z rozpoczęciem jedzenia należy zaczekać, aż wszyscy goście otrzymają swoje porcje lub na sygnał od gospodarza. Gdy jemy, nie pochylamy zbytnio głowy nad talerzem – widelec powinien wędrować do ust, a nie usta do widelca. Niekulturalnym jest również przechylanie talerza, żeby dokończyć zupę. Nie tyczy się to jednak kolejnych potraw. W ich przypadku pozostawianie resztek na talerze jest nietaktowne. W kwestii alkoholu, pamiętajmy, że podczas nalewania wina nie podnosimy kieliszka ze stołu. Gdy pijemy, zwracamy uwagę na to, żeby trzymać kieliszek za górną część szyjki oraz sączyć napój małymi łykami oraz nie spożywać go zbyt dużo. Zachowując trzeźwość łatwiej będzie nam w końcu spamiętać wszystkie zasady savoir-vivre’u.
Zachowanie podczas spotkań towarzyskich
Podczas organizowania spotkania należy pamiętać o tym, żeby zaprosić gości z pewnym wyprzedzeniem, aby dać im czas na przygotowanie i możliwość zaplanowania czasu. Z kolei gdy jesteśmy stroną zapraszaną, a nie zapraszającą, elegancko będzie podziękować i jak najszybciej potwierdzić swoją obecność lub wytłumaczyć niemożliwość przybycia. Nietaktownym jest trzymanie gospodarza przez dłuższy czas w niepewności.
W przypadku spotkań organizowanych przez gospodarza w domu lepiej pojawić się trochę po określonej godzinie, niż ze zbyt dużym wyprzedzeniem. Witając innych przybywających gości powinniśmy wstać z miejsca siedzącego, jeśli zdążyliśmy już je zająć. W mieszanym towarzystwie, to kobieta podczas powitania powinna podać rękę mężczyźnie, jeśli uzna to za stosowne. Ze strony mężczyzn przykładem kulturalnego zachowania będzie podawanie partnerkom dłoni podczas wysiadania z samochodu, przystawianie krzeseł przy siadaniu oraz przytrzymywanie drzwi.
Jak postępować w wydarzeniach zawodowych?
Gdy bierzemy udział w zebraniu firmowym bądź spotkaniu o charakterze biznesowym powinniśmy zwracać uwagę na nieco inne aspekty niż w przypadku imprez towarzyskich. Przede wszystkim, nie powinniśmy przychodzić na nie po czasie, a dokładnie przestrzegać ustalonej godziny. Inaczej wygląda również kwestia powitań i kurtuazji na polu damsko-męskim. W środowisku zawodowym płeć i wiek zgromadzonych mają znacznie mniejsze znaczenie niż stanowisko i hierarchia. Powitanie zainicjuje tutaj niekoniecznie kobieta lub osoba starsza, a po prostu przełożony.
W sytuacjach profesjonalnych powinniśmy również przywiązać szczególną uwagę do ubioru. Zdecydowanie lepiej wybrać tutaj proste kolory, jak czerń, szarość i biel oraz konwencjonalną garderobę – rzeczy schludne, nieprześwitujące i niewyzywające. Nie należy przesadzać z ozdobnikami i biżuterią.
Podczas rozmów warto skoncentrować się na rozmówcach, bądź prowadzącym prezentację i dawać do zrozumienia, że słuchamy za pomocą kontaktu wzrokowego, skinięć bądź aktywnego uczestnictwa w dyskusji. W sytuacji, w której musimy wziąć udział w kurtuazyjnym small talku, unikamy tematów kontrowersyjnych, jak polityka i religia.
Jak widzimy, temat savoir-vivre’u jest bardzo szeroki. Mimo jego obszerności zdaje się jednak, że obowiązujące reguły pozostają łatwe do zapamiętania. Wiele zasad z pewnością rozumiemy jako logiczne elementy naszego codziennego zachowania i zdążyliśmy przyswoić je dzięki naszym dotychczasowym doświadczeniom. Pozostałe z pewnością wymagały będą od nas nabycia pewnej wprawy, lecz nie powinniśmy nadmiernie się obawiać. Niewielkie pomyłki są w końcu rzeczą ludzką – drobne gafy nie sprawią, że stracimy twarz, a dadzą nam jedynie szanse do uczenia się na własnych błędach.
Andrzej Grochowina
