Połączył ich Reksio
Swoje życie zawodowe związała ze Studiem Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej, w którym pracowała nieprzerwanie od początku swojej kariery zawodowej. Tam też poznała swojego męża – wybitnego twórcę filmów animowanych – Lechosława Marszałka, autora około 60 filmów dla dzieci, pomysłodawcę, wykonawcę opracowania plastycznego i literackiego oraz reżysera serialu „Reksio”. W realizację filmu zaangażowani byli oboje z żoną. Helena Filek-Marszałek po zakończeniu kariery zawodowej całe życie poświęciła zachowaniu pamięci dorobku artystycznego męża, twórczej aktywności oraz działalności charytatywnej.
Fundacja „Reksio”
Jest założycielką Fundacji, która patronuje wielu przedsięwzięciom i projektom edukacyjnym realizowanym w całej Polsce. Aktem notarialnym sporządzonym w dniu 28 marca 2014 roku ustanowiła Fundację imienia Heleny i Lechosława Marszałków „Reksio” z siedzibą w Bielsku-Białej. Celem Fundacji jest zachowanie dla potomnych pamięci o osiągnięciach artystycznych Lechosława Marszałka, twórcy opracowania plastycznego i literackiego pieska Reksia oraz innych zasłużonych twórców Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej.
Z Reksiem na co dzień
Pani Helena, aktualnie na emeryturze, wciąż nie może rozstać się z Reksiem. W wolnym czasie wykonuje różnorodne rękodzieła, w których najczęściej wykorzystuje naturalne materiały oraz tworzy dla przyjaciół i znajomych kartki okolicznościowe z wizerunkiem Reksia. Artystka, przez przyjaciół nazywana Haliną, jest także wielką miłośniczką zwierząt i inicjatorką wielu akcji na rzecz ich ochrony. Od lat organizuje pomoc Schronisku dla Bezdomnych Zwierząt w Bielsku-Białej. Ponadto w 2018 roku pod patronatem Fundacji Państwa Marszałków powstała publikacja „Powszechna deklaracja praw zwierząt”.
Przyjaciel rzeszowskiego Muzeum Dobranocek
Przyjaźń muzeum z artystką rozpoczęła się od realizacji wystawy „Animacja, to nie takie proste”, prezentującej twórczość Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej, z którym byli związani zawodowo zarówno Helena jak i Lechosław Marszałek.
Artystka zaprojektowała także i wspomagała muzeum w realizacji wykonanego z brązu, pod jej nadzorem autorskim, pomnika Reksia, który został oficjalnie odsłonięty przez Helenę Filek-Marszałek 6 grudnia 2013 roku. Rzeźba znajduje się na ekspozycji Muzeum Dobranocek i jest najczęściej fotografowanym obiektem na pamiątkę wizyty w muzeum – mówi Katarzyna Lubas, Dyrektor Muzeum Dobranocek.
Jest ona największą donatorką w historii instytucji – przekazała do zbiorów Muzeum Dobranocek w Rzeszowie wszystkie osobiste pamiątki z realizacji filmów animowanych, związanych zarówno z twórczością własną, jak i jej męża.
Są to między innymi: projekty postaci z dobranocek, szkice, scenariusze i scenopisy z seriali zrealizowanych w Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej. Podarowała także plakaty filmowe, wydawnictwa książkowe, kalendarze, walory filatelistyczne oraz różnorodne przedmioty codziennego użytku z wizerunkiem Reksia. Dary od artystki to jedne z najcenniejszych eksponatów związanych z historią animacji – mówi Katarzyna Lubas, Dyrektor Muzeum Dobranocek.
Foto: Muzeum Dobranocek w Rzeszowie
Txt: Katarzyna Kamińska
Helena Filek-Marszałek to artystka wszechstronna. Jej dorobek twórczy obejmuje wiele dziedzin sztuki, ale głównym obszarem jej zainteresowań jest animacja filmowa. W tej dziedzinie zajmowała się m.in. reżyserią, animacją, tworzeniem scenariuszy filmowych, a także scenografią do wielu produkcji, za co niejednokrotnie została nagrodzona. Dobranocki zrealizowane w Studiu Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej, w realizacji których uczestniczyła, towarzyszyły pokoleniom Polaków na co dzień. Najpopularniejsze z nich to: seria „Reksio” – a odcinki, przy których współpracowała to m.in.: „Reksio taternik”, „Reksio śpiewak”, „Reksio detektyw”, „Reksio pielęgniarz” i wiele, wiele innych. Nie tylko współtworzyła, ale i sama była reżyserem takich odcinków jak „Reksio i świerszcz”, „Reksio i wrona” oraz „Reksio i nośna kura”.
