Kamieniec
Kamieniec to warownia obronna z XIV w., położona na skalnym wzgórzu, na skraju Czarnorzecko–Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Jest jednym z najpiękniejszych przykładów połączenia budowli z krajobrazem. Na początku swojej historii Kamieniec dostał się w ręce dwóch rodzin – Skotnickich (zamieszkali w jego części wysokiej) i Firlejów, którzy zagospodarowali zamek średni.
– Wiadomo, że jak dwie rodziny mieszkają w jednym domu to jest albo wielka miłość albo wielka nienawiść. Spór trwał długo i był bardzo zajadały. Zaczęło się od tego, że pani Skotnicka przebudowała dach na zamku wysokim, przez co wody deszczowe wpadały Firlejom na podwórko. I zaczęły się konflikty, które trwały i trwały – opowiada Andrzej Kołder, dyrektor Muzeum Zamkowego Kamieniec.
Mur
Były one przeplatane sądami, więc niecierpliwy Firlej postanowił sam je skończyć i zemścił się wysyłając swoich ludzi na cześć Skotnickich, by wycięli im las i sad. A ci się odegrali niszcząc im mur. Tak się kłócili przez prawie 20 lat. Po tych latach dojrzały dzieci zwaśnionych stron – wybuchła wielka miłość, która skończyła się w kaplicy zamkowej i spór się skończył. Stało się to w 1630 roku, kiedy Mikołaj Firlej ożenił się z kasztelanką Zofią Skotnicką.
100 lat później Aleksander Fredro ożenił się z córką kolejnego właściciela tego zamku, hrabiną Jabłonowską, która wniosła pisarzowi w posagu część zamku i archiwum zamkowe. Fredro badał te dokumenty i trafił na dawny spór rodzin… dzięki temu miał gotowy scenariusz na sztukę.
– Tak powstała „Zemsta”, jego najbardziej znana komedia – dodaje Andrzej Kołder, dyrektor Muzeum Zamkowego Kamieniec.
Zamek
Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z 1348 roku, kiedy to Kamieniec był własnością króla Kazimierza Wielkiego. Po roku 1390 został podarowany przez Władysława Jagiełłę podkanclerzemu Klemensowi z Moskorzewa, który rozbudował Zamek Wysoki, od strony wschodniej Zamek Średni, a od strony zachodniej Przedzamcze Odrzykońskie.
Na piętrze Zamku Wysokiego ulokował i uposażył kaplicę, konsekrowaną w roku 1402. Pod koniec XIV w. Kamieniec stał się rezydencją Klemensa, którego wnukowie w roku 1452 właśnie od nazwy zamku przyjęli nazwisko Kamienieckich. Zamek miał w kolejnych latach nowych właścicieli, m.in. w 1601 nabywają go Skotniccy. Kolejnymi właścicielami są Stadniccy, Scypionowie del Campo, Kalinowscy, Jabłonowscy, Fredrowie, Starowieyscy i Szeptyccy.
Na Zamku przeważnie mieszkały dwie rodziny. Ciekawy zbieg okoliczności, że posiadłość miała i na końcu dwóch właścicieli.
– Tak się złożyło i w czasie naszego panowania na nim – tłumaczy ze śmiechem Maciej Szeptycki z Fundacji Szeptyckich i dodaje – do końca drugiej wojny światowej miał dwóch właścicieli. Starowieyskich i Szeptyckich. Nasze rodziny żyły w zgodzie i przyjaźni, i takie relacje mamy współcześnie. Szeptyccy i Starowieyscy są potomkami Aleksandra Fredry i jego siostry Cecylii z Fredrów Jabłonowskiej.
Mur graniczny
Nadal istnieje też mur graniczny w zamku, który był inspiracją dla komedii Aleksandra Fredry. Ciągle dzieli: Zamek Średni od Wysokiego.
– Murem biegnie granica miedzy gminą Korczyna a Wojaszówka, która została wyznaczona w latach powojennych – dodaje Szeptycki.
Zamek jest ruiną od czasów potopu szwedzkiego i od 300 lat wygląda tak jak aktualnie.
– Nawet Aleksander Fredro nie wykorzystywał go jako budynku mieszkalnego. To była jedna z wielu nieruchomości, które posiadał – tłumaczy Maciej Szeptycki.
Obecnie na terenie ruin zamkowych usytuowane jest Muzeum Zamkowe, Sala tortur, Pracownia Ceramiki Zamkowej.
Txt: Kasia Krauss
Foto: Muzeum Zamkowe Kamieniec, Muzeum Kultury Szlacheckiej
