Szczęście
„W pogoni za szczęściem” stało się wyrażeniem opisującym nasz pęd ku lepszej pracy, ku kolejnej podwyżce lub awansowi; ku planowaniu tego, co zrobimy w bliższej lub dalszej przyszłości. W końcu dobiegamy do tej ustawionej przez nas poprzeczki szczęścia i delektujemy się nim. Przez chwilę.
Przez ostatnie 10 lat Google zarejestrował ogromny wzrost w wyszukiwaniu słowa „szczęście”. Nie tylko my, zwykli ludzie, poszukujemy recepty na to, jak być szczęśliwymi. Naukowcy z wielu dziedzin – od psychologii po neuronaukę – zadają sobie to samo pytanie.
Jak żyć szczęśliwie?
Okazuje się, że jest pewien nawyk, który pozytywnie wpływa na nasze emocje, na polepszenie samopoczucia, na społeczne aspekty naszego życia, ba!, nawet na nasze zdrowie fizyczne, bo dzięki niemu, częściej i chętniej uprawiamy sport.
Tym nawykiem jest: wdzięczność.
Każdy słyszał o wdzięczności. Często pojawia się ona w kontekście: „bądź wdzięczna za to co masz, inni mają gorzej” albo „zawsze może być gorzej”. Nie przemawiała do mnie taka wdzięczność i nie dawało mi to długo spokoju. Zawsze kiedy słyszałam słowo „wdzięczność”, pojawiał mi się obraz małej, cichej, pozbawionej kolorów, trochę zaszczutej przez świat, smutnej dziewczynki. Wiedziałam, że coś z tym obrazem jest nie tak.
Moje poszukiwania i chęć weryfikacji prawdy o wdzięczności zaprowadziły mnie do bardzo poszanowanych źródeł. Badacze z takich uniwersytetów jak Harvard, Yale, Berkley i innych wybitnych centrów naukowych na świecie w ciągu ostatnich lat wykonali ponad 40 badań nad wdzięcznością. Wynika z nich jasno, że wdzięczność ma „super moc”, pod warunkiem, że jest ona odpowiednio zastosowana w naszym codziennym życiu.
Cecha
Często zakładamy, że zdolność do wdzięczności to cecha osobowości, że ludzie mają naturalne predyspozycje do tego, aby być wdzięcznymi albo nie. To bardzo dalekie od prawdy. Badania naukowe z dziedziny psychologii oraz neuronauki pokazują, że wdzięczność to narzędzie, którym każdy może nauczyć się posługiwać. Nie mówię tu jedynie nastawieniu do życia, mówię o praktyce wdzięczności – aktywnym, zaplanowanym i intencjonalnym wdrażaniu wdzięczności do codziennego rytmu naszego życia.
Jesteśmy bombardowani przez nieustający strumień informacji, a nasz mózg zaprogramowany jest tak, aby skanować te informacje i wyłapywać potencjalne zagrożenia. Naukowcy nazywają to „negative bias”, czyli negatywne nastawienie naszego mózgu. Okazuje się, że to negatywne nastawienie można przeprogramować.
Optymizm
Shawn Achor, badacz szczęścia z Uniwersytetu Harvarda, odkrył praktyczny i bardzo skuteczny sposób na to, aby trenować nasz mózg w kierunku bycia bardziej optymistycznym. Jeśli przez 21 dni spędzisz 2 minuty dziennie, poszukując czegoś innego, za co możesz być wdzięczna, to nauczysz swój mózg nowego podejścia do otaczającego cię świata – innymi słowy, nie możemy być wdzięczni każdego dnia za to samo.
Shawn Achor i jego zespół pracowali w dużej instytucji finansowej z grupą liderów, którzy przez 21 dni mieli za zadanie codziennie praktykować wdzięczność. Niestety nie przyniosło to żadnych wymiernych zmian w życiu osób w tej grupie, ponieważ byli oni codziennie wdzięczni za to samo: za pracę, za zdrowie i za rodzinę. Zbudowanie nowych połączeń neuronalnych wymaga aktywnej obserwacji naszej rzeczywistości i codzienności pod kątem nowych elementów, za które możemy być wdzięczni.
Praktykowanie wdzięczności
Drugim ważnym elementem praktykowania wdzięczności jest nazywanie naszych doświadczeń wraz z zaznaczeniem dlaczego są one dla nas ważne. Nie wystarczy, jeśli sformułuję zdanie „jestem wdzięczna za spacer w lesie z koleżanką”, aby mózg „zrozumiał” to doświadczenie jako nowe, muszę powiedzieć, dlaczego jest ono dla mnie ważne, czyli moje zdanie powinno brzmieć „jestem wdzięczna za spacer w lesie z koleżanką, ponieważ mogłyśmy szczerze porozmawiać (pogłębić relacje, pośmiać się, itp.)”. Takie podejście programuje nowy sposób myślenia i postrzegania świata, a co za tym idzie, nowe połączenie w naszym mózgu. Doświadczenia z Harvarda pokazują, że działa to u 4 latków i u 84-latków.
Praktyka wdzięczności odświeża naszą rzeczywistość, zatrzymuje nas w „tu i teraz”, zapobiega ciągłej pogoni za tym, co przed nami. To zatrzymanie uczy nasz mózg, jak zbudować punkty odniesienia w ramach tego, co jest dla nas ważne w otaczającym nas świecie.
Relacje
Ludzie, którzy praktykują wdzięczność, bardziej doceniają innych, są milsi dla siebie i świata, przez co budują lepsze i silniejsze relacje.
Początki tej praktyki na pewno będą trudne. Cały proces będzie wydawał się sztuczny, ale budowanie nowych nawyków zawsze na początku wydaje się nam sztuczne i ‘na siłę’.
Jak możemy wspomóc samych siebie w praktykowanie nawyku wdzięczności? Oto kilka prostych pomysłów:
1. Załóż „codziennik” wdzięczności – zapisz 3 do 5 rzeczy, za które jesteś wdzięczna – niektóre mogą być materialne, inne nie, ale mają one wspólny mianownik – są codziennie inne.
2. Wprowadź wdzięczność, jako nową tradycję w życiu swojej rodziny. Codziennie, lub raz w tygodniu, podzielcie się tym, za co jesteście wdzięczni. Już samo to ćwiczenie jest świetnym powodem do wdzięczności. Zaczniecie rozmawiać o swoich dniach w nowy, inny i bardziej autentyczny sposób.
3. Napisz codziennie SMS, e-mail, a może wiadomość na Messengerze do jednej osoby z twojego otoczenia i wyraź wdzięczność za rolę, jaką ta osoba pełni w twoim życiu. Nie tylko ty poczujesz się szczęśliwsza i zbudujesz silniejszą wieź z tą osobą, ale na pewno też przyczynisz się do polepszenia jej samopoczucia. A może napisz list i go wyślij, tak po „staremu” – w kopercie i ze znaczkiem?
Medytacja
4. Medytuj – nasz umysł jest wędrowcem. 46,9 proc. swojego czasu spędza na myśleniu o tym, co było, o tym, co będzie i jest nam wyjątkowo trudno być w „tu i teraz”, a to właśnie tu i teraz dzieje się nasze życie. Szczegóły i detale, z których składa się nasz świat, często nam umykają z powodu „wędrującego” umysłu; zacznij od 3 min dziennie i zobacz, jak wpłynie to na twoje samopoczucie.
Wdzięczni ludzie mają zdolność postrzegania siebie i swojego życia w szerszym kontekście. Kiedy napotykają trudności czy przechodzą przez ciężkie doświadczenia, rzadziej popadają w stany depresyjne, wykazują większą zdolność do wyciągania wniosków na przyszłość i znajdują w sobie większą siłę do podnoszenia się z trudności życiowych.
Wdzięczność i jej praktykowanie zaprasza radość do naszego życia. Uczy nas ona, jak zwolnić i docenić to, co mamy, czerpać z chwil, których doświadczamy. David Steindl-Rast, zakonnik benedyktyński, mawia: „to nie radość życia czyni nas wdzięcznymi, to wdzięczność czyni nas radosnymi”.
Ja już nie mam wątpliwości, że wdzięczność to recepta na szczęście i lepsze samopoczucie.
Czy przyjmiesz 21-dniowe wyzwanie do praktyki wdzięczności?
Pomyśl, za co jesteś wdzięczna.
Zapisz to.
Powtórz jutro.
I tak przez 21 dni.
Powodzenia!
Renata Constable – facylitatorka i trener zespołów, coach, mentor, pastor. Jej pasją jest wspieranie ludzi w poszukiwaniu mocnych stron i zasobów, które drzemią w każdym z nas. Wierzy, że sekretem spełnionego życia jest odkrycie, kim jesteśmy, jakie są nasze wartości i jak wykorzystać tę wiedzę w codziennych wyborach i decyzjach. Pracuje na bazie testu StrengthsFinder® Gallupa (Test Talentów), w oparciu o badania Brene Brown i osiągnięcia neuronauki. Jest liderem z certyfikatem Dare To Lead®. Od 17-lat żona Kanadyjczyka, matka trójki nastolatków, które uczą się w edukacji domowej, aby mieć przestrzeń do odkrywania swojego potencjału, poznawania i rozwijania zainteresowań. Uwielbia czytać dobre kryminały.
Źródła: The Happiness Advantage: How a Positive Brain Fuels Success in Work and Life, Shawn Achor; www.forbes.com (Scientifically proven benefits of gratitude);www.psychologytoday.com/blog (Science proves gratitude is key to well-being); The Science of Well-Being, Yale University; TED Talk z Shawn Achor i TED Talk z David Steindl-Rast
