Coaching
Gdy spotykam się z osobami, które nie doświadczyły coachingu i nie wiedzą za wiele na temat tej metody, przeważnie zadają trzy pytania, choć nie zawsze w tej kolejności: co może być przedmiotem coachingu?, czy coaching jest skuteczny? oraz jak wybrać coacha?
Kiedy warto skorzystać z coachingu?
Przede wszystkim wtedy, kiedy znajdujemy się w przełomowym, nowym lub kryzysowym momencie życia, kiedy potrzebujemy dobrze rozpoznać naszą sytuację, przygotować się do zmiany lub podjąć trudną decyzję. Na coaching decydują się osoby, które na przykład po raz pierwszy obejmują stanowisko zarządcze lub inną nową rolę, próbują podjąć ważną decyzję życiową (np. czy wyemigrować z Polski) lub chcą odnaleźć się w nowej sytuacji (np. diagnoza choroby nowotworowej). Mają w związku z tym natłok myśli, odczuwają stres i chcą, by ktoś im towarzyszył w tej drodze przemiany.
***
Coaching polega na przeanalizowaniu aktualnej sytuacji przez klienta, poszerzeniu jego myślenia o tej sytuacji o nowe aspekty, których do tej pory nie zauważał oraz poszukiwaniu alternatywnych, celowych działań przynoszących korzyść klientowi. Poniżej kilka typowych sytuacji, gdzie zastosowanie coachingu może być dobrym wyborem:
• chęć lepszego realizowania się w sferze zawodowej lub w sytuacji zmiany pracy,
• chęć obniżenia poziomu stresu,
• odbudowanie wiary we własne możliwości,
• odnalezienie sposobu na realizację konkretnego celu osobistego lub zawodowego,
• przepracowanie szkodliwych przekonań,
• radzenie sobie z konfliktem,
• wdrożenie diety oraz zdrowego stylu życia,
• lepsza organizacja czasu,
• skuteczniejsze godzenia życia zawodowego z życiem osobistym,
• ćwiczenie umiejętności interpersonalnych,
• uporanie się ze złymi nawykami,
• znalezienie sposobu na radzenie sobie z frustracją lub niemocą,
• rozwój osobisty.
***
To tylko przykładowa lista momentów w życiu, w których coaching może okazać się bardzo skuteczny. Coaching można zastosować w każdej sytuacji, która wymaga „obejrzenia z latarką”.
***
Jak mierzyć skuteczność coachingu?
Tradycyjnie kojarzony jest ze sportem. Każdy osiągający sukcesy sportowiec ma swojego coacha/trenera. Jak zmierzyć skuteczność coacha w sporcie? Po postępie i wynikach, jakie osiąga jego podopieczny (czy drużyna), po tym, w jaki sposób działają (czy zmienili strategie) oraz po tym, czy realizują cele osobiste lub zespołowe. Skuteczny coaching opiera się na konkretnych, wymierzalnych i określonych w czasie celach. Coach wspiera klienta, zachęca do samodzielnego analizowania trudności i zmiany podejścia, a także motywuje go do działania. Kiedy zatem wiemy, że coaching był skuteczny? Wtedy, gdy klient odzyskał wiarę w siebie i swoją sprawczość, gdy podjął działania lub zmienił zachowania, uzyskał pożądane cele i rezultaty w całości lub częściowo, gdy powiedział nam, że coaching mu pomógł.
***
Coaching to nie długi proces, trwający od kilku do kilkunastu tygodni. Jego ogromną zaletą jest współobecność w procesie coacha i coachee, ciekawość i akceptacja drugiej osoby. Coaching jest poufny i niedyrektywny, nie ma w nim więc miejsca na diagnozowanie, doradzanie, pocieszanie czy opiekowanie się klientem. Coach musi pozostać neutralny, zaangażowany i obecny. Coach jest partnerem do odbijania pomysłów, jest zwierciadłem, które pozwala klientowi przeglądać się, tyle razy, ile potrzebuje, aby zauważyć głębię oraz inna perspektywę. Takie obejrzenie siebie, swojej sytuacji w bezpiecznym lustrze często jest początkiem znaczących zmian w życiu coachee.
***
Jak wybrać coacha?
Coach to zawód, coach powinien zatem być odpowiednio od niego przygotowany. Zawodowy coach może mieć akredytację ICF (International Coaching Federation), ukończone studia podyplomowe z coachingu lub posiadać certyfikat ukończenia kursów coachingowych (wielomiesięcznych, na poziomie zaawansowanym). Osobiście uważam, że na sprawność coacha składają się trzy elementy: jego przygotowanie merytoryczne, doświadczenie zawodowe poza coachingiem (im bogatsze tym lepiej) oraz ilość przeprowadzonych sesji.
Użyłam tutaj słowa sprawność, bo prowadzenie sesji coachingowej to umiejętność jak każda inna i trzeba ją ćwiczyć. Co nie jest elementem zawsze oczywistym w doborze coacha to jego osobowość, temperament, ogólne dopasowanie do klienta. Dlatego profesjonalny coach zawsze zaproponuje sesję castingową – sesję próbną, aby klient zdecydował, czy jego styl pracy mu odpowiada. Możemy spotkać wspaniale „technicznie” sprawnego coacha, który po prostu nam nie będzie pasował. Szukajmy wtedy takiej osoby, z którą czujemy się dobrze i wiemy, że będzie to ktoś, z kim chcemy wyruszyć w tę podróż ku przyszłości.
***
Ważne jest też to, aby coach z którym pracujemy miał swoją specjalizację, tak jak na przykład lekarz. Nie każdy lekarz wyleczy wszystko i nie każdy coach może być odpowiedni dla każdej osoby, jak i sytuacji. Coach nie musi być ekspertem w dziedzinie, którą zajmuje się jego klient, ale powinien określić, w jakim coachingu się specjalizuje. Czy jest to:
– Coaching kariery (zawodowy) – związany z rozwojem kariery lub zmianą sytuacji zawodowej,
– Life coaching – nastawiony na pracę z relacjami i jakością życia osobistego,
– Business coaching – nastawiony na rozwój osób pracujących w organizacjach,
– Executive coaching – dla top managerów.
To oczywiście tylko podstawowy podział typów coachingu. Jest o czym pomyśleć przed wyborem coacha prawda?
***
Czym coaching nie jest?
Coaching nie jest terapią i nie jest mentoringiem. Coaching to pomoc klientowi w procesie zmiany, w sytuacji niepewności czy kryzysu, pomoc w pewnym podążaniu w kierunku, w którym klient chce podążać, wspieranie klienta w stawaniu się tym, kim chce być, budowanie z nim świadomości wyborów oraz sprawczości, wspieranie go w dążeniu do życiowego lub zawodowego celu. Coach nie jest terapeutą leczącym stare rany, analizującym przyczyny zachowań czy niepowodzeń, badającym przeszłość. Coach nie jest też mentorem mającym duże doświadczenie zawodowe w dziedzinie, którą chce zająć się klient. Coach nie uczy, nie doradza, nie przekazuje konkretnych technik przydatnych na danym etapie pracy zawodowej, jak robi to mentor. Coach musi umiejętnie stworzyć odpowiednie warunki do bezstronnej i angażującej rozmowy prowadzącej klienta to realizacji swoich celów. Tylko tyle i aż tyle.
