Prawo przyciągania
Jednym z powszechnie znanych praw, dzięki którym podobno możemy otrzymać w życiu to czego chcemy, jest prawo przyciągania. Zasada jest prosta – jeśli zaczniemy wizualizować sobie to czego pragniemy, przy czym mogą to być zarówno rzeczy materialne, jak i niematerialne – możemy je przyciągnąć do naszego życia. Nasze wizualizacje, uważność i dobra energia wysyłana w stronę pożądanych obiektów ma zadziałać na nie jak magnes, przyciągając je do nas. Czy to faktycznie możliwe? Co mówią na ten temat badania i nauka?
Wyobrażenia i złudzenia
Badaczki z Uniwersytetu w Kalifornii – Lien Pham i Shelley Taylor, poprosiły grupę studentów, przygotowującą się do egzaminu, aby ci wizualizowali sobie, że pomyślnie go zdają, odpowiadając poprawnie na wszystkie zadane im pytania. W badaniu uczestniczyła również grupa kontrolna, która miała nie poddawać się tego typu symulacjom. Obie grupy miały za zadanie uczyć się przed egzaminem, a studenci mieli prowadzić również zapiski, ile czasu każdego dnia przeznaczają na naukę.
Jak się okazało, wizualizacje nie zabierały zbyt wiele czasu grupie studentów, która miała je wykonywać. Na wyobrażanie sobie pomyślnego przebiegu egzaminu i zaliczenia go z sukcesem, przeznaczali oni jedynie kilka minut dziennie. Wizualizacje przełożyły się jednak na ich zachowanie i ocenę. Okazało się, że studenci uczyli się mniej i otrzymali znacznie gorsze oceny od grupy studentów, która nie prowadziła wizualizacji. Badaczki stwierdziły, że wizualizacja wpłynęła na pozytywne nastawienie studentów, ale nie pomogła im w osiągnięciu celu.
Podobne badanie przeprowadzili Gabriele Oettingen i Thomas Wadden z Uniwersytetu w Pensylwanii. Poprosili oni grupę kobiet chcących zrzucić wagę o wyobrażenie sobie sytuacji, które są związane z jedzeniem. Kobiety miały zwizualizować sobie swoje zachowanie w okoliczności, kiedy będąc w towarzystwie przyjaciół, zostaną poczęstowane pizzą. Odpowiedzi respondentek były zarówno pozytywne – część z nich wizualizowała, że odmawia posiłku, jak i negatywne – kiedy kobiety wyobrażały sobie, że ulegają pokusie i zjadają pizzę. Naukowcy po roku ponownie spotkali się z kobietami biorącymi udział w badaniu. Okazało się, że panie, które miały optymistyczne wizualizacje, straciły na wadze mniej niż te, które zakładały pesymistyczny scenariusz.
Można zatem stwierdzić, że pozytywne wyobrażenia, owszem, są bardzo przyjemne dla naszego mózgu i uruchamiają ośrodek nagrody. Sprawiają, że mamy dobry nastrój. Nie przekładają się jednak na motywację do działania, dając nam złudzenie, że zrobiliśmy już wiele. W tym miejscu pojawia się pytanie – ale co ze sportowcami? Przecież często mówi się o tym, że wizualizują sobie sukces, by go osiągnąć!
Trening wyobrażeniowy
Jak dowodzą liczne eksperymenty – nasz mózg nie zauważa znaczącej różnicy pomiędzy tym, kiedy na przykład wykonujemy ruch ręką, a tym, kiedy jedynie wyobrażamy sobie, że to robimy. Już samo wyobrażenie ruchu powoduje aktywność w odpowiadających za niego partiach mięśni, nazywaną aktywnością elektromiograficzną. To aktywność podobna do tej, która ma miejsce podczas faktycznego ruchu. Jak dowodzą eksperymenty, wizualizacja treningu mięśni, prowadzona każdego dnia przez pacjentów po urazie ręki, która była usztywniona w gipsie na dłuższy czas, przełożyła się na lepszy stan ich mięśni, w porównaniu do pacjentów, którzy nie prowadzili takiego treningu.
Sportowcy często korzystają z treningu, nazywanego treningiem wyobrażeniowym. Nie wizualizują sobie oni jednak tylko samego sukcesu, którego wizja pomaga im uwierzyć we własne możliwości. W czasie procesu tworzenia wizualizacji mają za zadanie zrelaksować się i zaangażować w niego jak najwięcej zmysłów, a najlepiej wszystkie!
By trening wyobrażeniowy był skuteczny, sportowcy wizualizują sobie dokładnie poszczególne etapy swoich działań (na przykład skoczkowie narciarscy wyobrażają sobie dokładnie wszystkie fazy swojego skoku). Skupiają na nich swoją uwagę i łączą z nimi pozytywne emocje i odczucia. Wyobrażają sobie również trudności, które mogą ich napotkać i to, w jaki sposób sobie z nimi radzą. Ale trening wyobrażeniowy jest jedynie uzupełnieniem prawdziwego treningu sportowego, bo nawet najpiękniejsze wizje zwycięstwa nie zastąpią działania!
Moc wyobraźni
Wyobrażenia mają moc, ale tylko wtedy, kiedy skupimy się na całym procesie prowadzącym nas do osiągnięcia wymarzonego celu, a nie jedynie na etapie, w którym osiągamy sukces. By nasze wizualizacje miały przełożenie na efekty, powinniśmy wyobrażać sobie nasze działania konkretnie i szczegółowo – etap po etapie, tak jak robią to sportowcy. Ważne jest również przewidywanie trudnych sytuacji i wizualizacja tego jak sobie z nimi radzić w drodze do sukcesu.
W czym jeszcze może pomóc nam moc naszej wyobraźni? Wizualizacje pomagają też w zarządzaniu stresem. Przywołując w pamięci obraz miejsca, w którym czujemy się bezpiecznie i skupiając się na tym, jakie panują w nim kolory, dźwięki, a nawet zapach, możemy zmniejszyć swój poziom stresu w sytuacjach, gdy czujemy, że jest on wysoki, na przykład tuż przed rozmową o pracę.
Nie zapominajmy o tym, że to trening czyni mistrza! Regularne, codzienne wyobrażanie sobie naszych działań w drodze do upragnionego celu, jest bardzo ważne i z pewnością wpływa na nasze pozytywne samopoczucie. To świetne uzupełnienie, ale nie zastąpi rzeczywistych działań!
Artykuł zawiera wątki psychologiczne i powstał w oparciu o źródła:
L.B. Pham i S.E. Taylor, From Thought to Action: Effects of Process-Versus Outcome- Based Mental Stimulations on Performance, „Personality and Social Psychology Bulletin”.
G. Oettingen i T.A. Wadden, Expectation, Fantasy, and Weight Loss: Is The Impact of Positive Thinking Always Positive? „Cognitive Therapy and Research”.
https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-fbdcb3b0-b311-4751-8b65-b519bd886b08/c/9._Styk.pdf
Pani (VI. 2022), Magdalena Jankowska, „Wyobraź sobie”.
Więcej o psychologii znajdziecie tutaj.
