Wystawa
Zapomniany mistrz. Twórczość Józefa Hechta (1891–1951)
26 września – 30 listopada 2023
Fundacja Art & Modern, Warszawa, ul. Jaracza 8
Wernisaż wystawy: 26 września, godz. 18:00 wraz z promocją albumu zawierającego teki graficzne Arka Noego i Atlas
Preview dla mediów: 25 września 15:00–17:00, 26 września 12:00–14:00
Współorganizatorzy wydarzenia:
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”, Wejman Gallery
Partner Fundacja PZU.
Partnerzy projektu: Uniwersytet Łódzki, Muzeum Miasta Łodzi, Musée du Dessin et de l’Estampe Originale w Gravelines, Dolan/Maxwell Gallery, Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata
Kilka słów o wystawie i artyście
Dlaczego zapomniano o Józefie Hechcie?
Urodzony w Łodzi syn żydowskiego kupca tekstylnego, wykształcony w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, władający kilkoma europejskimi językami Józef Hecht był malarzem, który wskrzesił w nowoczesnej formie miedzioryt – jedną z najstarszych i najtrudniejszych technik graficznych. Po zawierusze I wojny światowej, którą przetrwał w Skandynawii, włączył się w artystyczny ferwor paryskiego Montparnasse’u lat dwudziestych, gdzie osiągnął uznanie jako wybitny grafik – wirtuoz rylca.
Hecht przyczynił się do założenia, wspólnie z przyjacielem i uczniem Brytyjczykiem Stanleyem Williamem Hayterem, słynnego Atelier 17, działającego w Paryżu (1927–1939) i Nowym Jorku (1940–1955). Pracowali w nim i eksperymentowali m.in. Max Ernst, Óscar Dominiquez, Yves Tanguy, Maria Helena Vieira da Silva, Wassily Kandinsky, Joan Miró, Louise Bourgeois, Willem de Kooning, Mark Rothko, Andy Warhol i wielu innych twórców.
Artysta obracał się w międzynarodowym kręgu École de Paris, utrzymywał kontakty i przyjaźnił się z najwybitniejszymi plastykami i literatami swej epoki. Pozostawał jednak skoncentrowany na własnej wizji i drodze. Jego prace olśniewają świeżym spojrzeniem, indywidualnym stylem, wyrafinowaniem i erudycją w perfekcyjnej warsztatowo grafice, żywiołowością natury i barwy w malarstwie, subtelnością i elegancją w rzeźbie.
Jego prace, (…) pozostaną jednocześnie w historii i poza nią, zyskując z biegiem lat coraz więcej na dziwności i oryginalności. (…) Sztuka Hechta zawsze będzie miała przyjaciół. Pierre DESCARGUES
Jedną z przyczyn nieobecności Hechta w polskiej historii sztuki jest jego odrębność, kolejną – wielokulturowość. Wychowany w judaizmie, utrzymywał przez część życia kontakty z artystami o żydowskich korzeniach, m.in. z łódzką grupą artystyczną Jung Idysz. Czas spędzony w Norwegii w okresie I wojny światowej zaowocował zaś przyjaźniami i miłością do północnego pejzażu Europy. Obie żony artysty pochodziły ze Szwecji, a jego syn urodził się i wychował we Francji. Życie w dzielnicy Montparnasse oraz nauczanie grafiki w Atelier 17 zapewniało Hechtowi codzienny kontakt z artystami z całego świata. I choć w 1929 roku przyjął obywatelstwo francuskie, to do końca życia czuł się Polakiem. Potwierdzają to słowa jego przyjaciela z okresu II wojny światowej, którą Hecht przetrwał na południu Francji, oraz ówczesnych krytyków wspominających go po nagłej śmierci w 1951 roku. Jego spuścizna pozostaje do dziś rozproszona poza rodzimym krajem.
Bajecznych zestawień barwnych w olejnych pejzażach ze zwierzętami wpisują jego malarstwo Hechta w żywioł dionizyjski. W grafice natomiast artysta pozostał w sferze apollińskiej, wykonując rylcem precyzyjne bruzdy i draśnięcia płyty o kontrolowanym przebiegu, przekładające się na czyste, wyrafinowane i eleganckie czarne linie ożywiające jasne arkusze papieru. Prof. Katarzyna KULPIŃSKA
Na wystawie Zapomniany mistrz zaprezentowany zostanie wybór najlepszych dzieł Hechta – obrazów olejnych, grafik i rzeźb – ukazujących pejzaże Północy i Południa Europy oraz nietuzinkowe wizerunki zwierząt. Celem ekspozycji jest przypomnienie tego wybitnego artysty i jego twórczości w Polsce, a także zapowiedź większych, sproblematyzowanych wystaw zaplanowanych już na kolejne lata.
Wystawę uzupełniają:
Album graficzny Józef Hecht. Arka Noego/Atlas
Reprint dwóch najwcześniejszych tek graficznych Hechta wykonanych w miedziorycie i wydanych pierwotnie w Paryżu: Arki Noego (1926) i Atlasu (1928). Publikacja zawiera także esej Katarzyny Kulpińskiej na temat graficznej twórczości Hechta oraz rozbudowane komentarze do każdej z plansz graficznych. Album jest wydaniem kolekcjonerskim, wydrukowanym ze szczególną starannością na wysokiej jakości papierze Arctic Munken Pure Rough.
Katalog Józef Hecht (1891–1951)
Publikacja jest pierwszym wydanym w Polsce monograficznym opracowaniem twórczości Józefa Hechta. Zawiera obszerne teksty historyków sztuki na temat wszystkich dyscyplin uprawianych przez artystę, od grafiki przez malarstwo po rzeźbę, a także jego działalności dydaktycznej. Artykuły wskazują na znaczące miejsce twórcy w sztuce światowej, krąg jego inspiracji i wpływ na kolejne pokolenia twórców, obejmują również zaktualizowane, dzięki badaniom fundacji, kalendarium życia i twórczości artysty. Autorkami tekstów są: Katarzyna Kulpińska, Aneta Pawłowska, Irmina Gadowska oraz Christina Weyl.
Działalność edukacyjna
W ramach projektu „Mistrz mistrzów. Wystawa i katalog twórczości Józefa Hechta (1891–1951)” odbędą się warsztaty plastyczne wraz z oprowadzaniem, dedykowane warszawskim seniorom, realizowane we współpracy z Magazynem Sztuk OKO.
Dla najmłodszych zaś przygotowana została wraz z Narodowym Instytutem Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” książeczka Józef Hecht (1891–1951) – pasjonat zwierząt, artysta, emigrant, w której nie tylko prześledzą wędrówkę twórcy po Europie, lecz także poznają techniki artystyczne oraz zagłębią się w świat wykreowany przez artystę dzięki specjalnie przygotowanym dla nich zadaniom.
